در ستایش همتهای بلند حضرت علی عليه السلام می فرماید: «خیر الهمم اعلاها» بهترین همت ها، بلندترین آن ها است. و نیز می فرماید: «ما رفع امرء کهمّته و لا وضعه کشهوته» هیچ چیز مانند همت بلند انسان را بزرگ نکرد؛ چنان که چیزی مانند شهوت رانی او را به زمین نزد. و نیز می فرماید: «من رقی درجات الهمم عظّمته الامم» هر که از نردبان همت بلند، بالا رود جهانیان او را به دیده تعظیم بنگرند. نتایج همت بلند حضرت علی عليه السلام می فرماید: «الفعل الجمیل ینبی عن علوّ الهمّة» و نیز می فرماید: «من بذل جهد طاقته بلغ کنه ارادته» هر که توان خود را برای رسیدن به هدف خود به کار گیرد به تمام خواسته هایش خواهد رسید. و نیز می فرماید: «قدر الرّجل علی قدر همّته» ارزش آدمی به اندازه ی همتش است و می فرماید: «من شرف الهمّة بذل الانسان» بذل و بخشش آدمی نشانه بلند همتی اوست. نیز می فرماید: «شجاعة الرّجل علی قدر همّته» شجاعت مرد به اندازه همت اوست. و می فرماید: «من شرف الهمّة لزوم القناعة» همت بلند، قناعت همیشگی همراه دارد. و می فرماید: «الکرم نتیجة علوّ الهمّة» بزرگواری و آقایی نتیجه داشتن همت بلند است. نکوهش کم همتی یا همت به خرج دادن در امور بی ارزش حضرت علی عليه السلام می فرماید: «من صغرت همّته بطلت فضیلته» کسی که همتش کوچک باشد فضائل او از دست می رود. و نیز می فرماید: «من دنت همّته فلا تصحبه» با آدم کوتاه همت هم صحبت مشو (که تو را نیز ساقط می کند). و نیز می فرماید: «من کانت همّته ما یدخل فی بطنه کانت قیمته ما یخرج من بطنه» کسی که همتی جز پر کردن شکم ندارد قیمت او نیز همان است که از شکم او بیرون می آید. و نیز می فرماید: «ما ابعد الخیر ممّن همّته بطنه و فرجه» چه بی خیر است کسی که فکری جز شکم و شهوت ندارد. و نیز می فرماید: «من کانت الدّنیا همّته اشتدّت حسرته عند فراقها» کسی که همتی جز دنیا ندارد هنگام مردن غصه او بسیار خواهد بود. و نیز می فرماید: «اجعل همّک و جهدک لآخرتک» همت و تلاش خود را صرف آخرتت کن. و می فرماید: « من کانت الآخرة همته بلغ من الخیر غایة امنیته » هرکس که آخرت همتش باشد ، از خیر به نهایت آرزویش می رسد |
صف اول نماز جماعت
قال علی (علیه السلام): افضل الصفوف اولها و هو صف الملائکه و أفضل المقدم میامن الام بهترین صفهای نماز جماعت، صف اول است که صف ملائکه است و بهترین جای صف اول، سمت راست امام است. بحارالانوار ج88، ص 18. به نقل از سایت راسخون و قال علی (علیه السلام): سدوا فرج الصفوف. و من استطاع ان یتم الصف الاول او الذی یلیه فلیفعل ذلک احب الی نبیکم. و تموا لصفوف، فان الله و ملائکته یصلون علی الذین یتمون الصفوف. صفوف خالی نماز جماعت را پر کنید. و هر کسی که قدرت دارد صف اول را کامل کند یا پهلوی صف اول را پر کند، این کار را انجام دهد. به درستی که این کار نزد پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) پسندیده است. و صفهای نماز جماعت را کامل کنید، به درستی که خدا و ملائکه درود می فرستند بر آنان که صفوف را تکمیل کنند. جامع احادیث الشیعه، ج6، ص 474. به نقل از سایت راسخون
برتری خاص نماز جماعت صبح قال علی (علیه السلام): من صلی الفجر فی جماعه رفعت صلوته فی الصلوه الابرار و کتب یومئذ فی وفد المتقین. کسی که نماز صبح را به جماعت بخواند، نمازش در میان نیکان بالا برده می شود و آن روز «نام او» در جرگه پارسایان نوشته شود. دعائم الاسلام، ج1، ص 153. به نقل از سایت راسخون
مدت زمان نمازجماعت قال علی (علیه السلام): و اذا قمت فی صلوتک للناس، فلا تک منفرا و لا مضیعا. فان فی الناس من به العله و له الحاجه. و هنگامی که به نماز جماعت برای مردم می ایستی، باید نمازت نه نفرت آور و نه تضییع کننده باشد. (نه آنقدر آن را طول بده که موجب تنفر مأمومین شود و نه آنقدر سریع که نماز را ضایع کنی) چرا که در بین مردمی که با تو به نماز ایستاده اند، هم بیمار وجود دارد و هم افراد حاجتمند هست. نهج البلاغه، نامه 52.به نقل از سایت راسخون
رعایت حال نمازگزاران در نماز جماعت قال علی(علیه السلام): و صلوا بهم صلوه أضعفهم و لا تکنوا فتانین. و با مردم همانند ناتوان ترین آنان نماز بگزارید. (با طول دادن آن موجبات زحمت آنان را فراهم نیاورید) و سبب فتنه و فساد نباشد. نهج البلاغه، نامه 52.به نقل از سایت راسخون
مواظبت بر نماز جماعت قال علی (علیه السلام): مروه الحضر قراءه القران و مجالسه العلما و النظر فی الفقه و المحافظه علی الصلوه فی الجماعات. جوانمردی در هنگام حضور در وطن شامل تلاوت قرآن و هم نشینی با علماء و نگریستن در احکام دین و مواظبت بر نماز خواندن در جماعتها است بحارالانوار، ج88، ص 10.به نقل از سایت راسخون
محرومیت از امور اجتماعی بلغه ان قوما لا یحضرون الصلوة فی المسجد. فخطب فقال: ان قوما لا یحضرون الصلوة معنا فی مساجدنا، فلا یواکلونا و لا یشاربونا و لا یشاورونا و لایناکحوا و لا یاءخذوا من فیئنا شیئا، او یحضروا معنا صلوتنا جماعه. به امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) خبر رسید که گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی شوند. حضرت خطبه ای خواند و در آن خطبه چنین فرمود: به درستی که گروهی برای نماز در مساجد ما حاضر نمی شوند. پس با ما هم، نه غذا بخورند، نه آب بیاشامند و نه مشورت کنند و نه از ما (زن) بگیرند و از غنائم ما چیزی اخذ نکنند، تا این که در نماز جماعت با ما حاضر شوند. دعائم الاسلام، ج1، ص 151. به نقل از سایت راسخون |
اگرچه می توان گفت تمام کلمات معصومین علیهم السلام کمک به ارتقای روحی روانی انسان هاست چند موردی را که شاید به ذهن ما نزدیکتر برسد به عنوان نمونه ذکر میکنیم:
امام علی علیه السلام فرموده اند: اَلنّاسُ كَالشَّجَرِ شَرابُهُ واحِدٌ وَثَمَرُهُ مُختَلِفٌ؛ غررالحكم، ج2، ص136، ح 2097 و اَلنّاسُ إلى أشكالِهِم أَميَلُ؛ بحارالأنوار، ج78، ص92، ح100 و اَلنّاسُ أعداءُ ماجَهِلوا؛ نهج البلاغه، حكمت 438 و إِنَّ لِلقُلوبِ شَهوَةً وَكَراهَةً وَإِقبالاً وَإِدبارً فَتوها مِن إِقبالِها وَشَهوَتِها، فَإِنَّ القَلبَ إِذا اُكرِهَ عَمِىَ؛ نهج البلاغه، حكمت 193 و مَن لَم يُحسِن ظَنَّهُ استَوحَشَ مِن كُلِّ أَحَدٍ؛ غررالحكم، ج5، ص442، ح9084 و يَكْتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلاثا:حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ، وَالْمَحَبَّةَ لَهُ، وَالْمَهابَةَ عَنْهُ؛ راستگو با راستگويى خود، سه چيز را به دست مىآورد: اعتماد، محبت و شكوه (در دلها). غررالحكم، ج 6، ص 480، ح 11038 و صِلَةُ الرَّحِمِ توجِبُ المَحَبَّةَ وَتَكبِتُ العَدُوَّ؛ غررالحكم، ح 5852 و اَلنُّصحُ يُثمِرُ المَحَبَّةَ؛ غررالحكم، ج1، ص161، ح613 و خَوافِى الخلاقِ تَكشِفُهَا المُعاشَرَةُ؛ غررالحكم، ج3، ص466، ح5099 به نقل از سایت شهید آوینی |